|
Dział bibliografii:
|
Literatury obce
- Literatura powszechna
- Zagadnienia specjalne (powszechna)
- Tematy, motywy (powszechna) |
|
Rodzaj zapisu:
|
książka w haśle rzeczowym |
| Autor: | Le Goff Jacques - szczegóły
|
|
Tytuł:
|
Narodziny czyśćca
|
|
Tytuł oryginału:
|
[La naissance du purgatoire] |
| Osoby współtworzące: |
Przeł. Krzysztof Kocjan. Posłowiem opatrzył Zbigniew Mikołejko |
| Wydawnictwo: | Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy
|
|
Rok wydania:
|
1997 |
|
Opis fizyczny książki:
|
476 s., [16] s. tabl.: il., faks., fot. |
|
Adnotacje:
|
[Wstęp:] Trzecie miejsce: Stawka czyśćca [wiara w czyściec jako modyfikacja ram czasowo-przestrzennych chrześcijaństwa]. Przed czyśćcem [judaistyczna, starożytna grecka i rzymska geografia zaświatów, narodziny purgatorium w XII w.]. Przestrzeń - rzecz dobra do myślenia [kulturowa percepcja przestrzeni]. Logika i geneza czyśćca [pośrednie zaświaty i miejsce kar w wierze zachodniego chrześcijaństwa okresu 1150-1250]. Myśl o miejscu pośrednim. Wyobrażenie kar. Ogień [funkcje ognia czyśćca]. Współzależności między żywymi i umarłymi. Akta czyśćca [teksty teologów]. Teologia i kultura ludowa. * Cz. I: Zaświaty przed czyśćcem. 1. Wyobrażenia antyczne: Trzy drogi hinduskie. W Iranie: ogień i most. W Egipcie: wyobrażenia o piekle. Zejście do piekieł w Grecji i Rzymie. Filozofia reinkarnacji: Platon. Prekursor: Eneasz w piekle [Wergiliusz: Eneida]. Gilgamesz w piekle. Zaświaty neutralne i mroczne: żydowski Szeol. Judeochrześcijańskie wizje apokaliptyczne. Źródło: "Apokalipsa Pawła" [apokryf grecki z III w.]. Żydzi odkrywają pośrednie zaświaty [Szeol, Gehenna, Eden]. Czy zaczątki chrześcijańskiego czyśćca znajdują się w Piśmie Świętym? Zstąpienie Chrystusa do piekieł. Modlitwa za zmarłych. Miejsce ochłody: "refrigerium". Pierwsze wyobrażenie czyśćca: wizja Perpetui ["Męczeństwo Perpetui i Felicyty" - apokryf z III w.]. 2. Ojcowie czyśćca: Aleksandria: Dwaj greccy "założyciele" czyśćca [Klemens Aleksandryjski, Orygenes]. Chrześcijaństwo łacińskie: Rozwój i chwiejność zaświatów. Prawdziwy ojciec czyśćca: Augustyn. Śmierć Moniki: Módlcie się za nią [św. Augustyn: Wyznania]. Po 413 roku: O srogich karach czyśćciowych pomiędzy śmiercią i sądem, przeznaczonych dla niezupełnie dobrych. Augustyn i zjawy. Ogień czyśćcowy i eschatologia Augustyńska. Fałszywy ojciec czyśca: Cezary z Arles. Opowieści o czyśćcu na ziemi: Grzegorz Wielki - ostatni ojciec czyśćca. 3. Wczesne średniowiecze: stagnacja doktrynalna i bogactwo wizji. Augustyńskie zaświaty trzech Hiszpanów [Izydor z Sewilii, Tajon Saragossy, Julian z Toledo]. Inne "barbarzyńskie" zaświaty. W Irlandii. W Galii. W Germanii. W Brytanii. Indyferentyzm i tradycjonalizm karoliński oraz postkaroliński. Zaświaty i herezja. Seria wizjonerska: podróże w zaświaty [wizje zaświatów, imaginacyjne podróże "na tamten świat"]: Dziedzictwo [Plutarch: Moralia; "Apokalipsa Piotra", "Apokalisa Pawła"]. "Twórca" średniowiecznych wizji zaświatów: Beda. Wizja Drythelma: miejsce zarezerwowane na oczyszczenie. Barokowy i deliryczny sen o zaświatach: wizja Wettiego. Upolitycznienie zaświatów: wizja Karola Grubego. Liturgia: blisko i daleko od czyśćca. Dzień zaduszny: Cluny. * Cz. II. Wiek XII: narodziny czyśćca. Wiek wielkiego rozkwitu. 4. Ogień czyśćcowy. Czterej wielcy teolodzy i ogień: zarys traktatu o czasach ostatecznych. Paryski kanonik: Hugon od św. Wiktora. Cysters: święty Bernard. Mnich kanonista: Gracjan z Bolonii. Paryski mistrz świecki: biskup Piotr Lombard. 5. "Locus purgatorius": miejsce oczyszczenia. Między 1170 i 1180 rokiem: autorzy i daty. Fałszerz czyśćca [Pseudo-Piotr Damiani i Pseudo-Bernard]. Pierwsi przechodnie w czyśćcu: święty Bernard. Pierwsi teologowie czyśćca: Piotr Cantor i Szymon z Tournai. Czyściec i walka z herezją. Około 1200 roku czyściec poczyna się utwierdzać: List i kazanie Innocentego III. Czyściec i spowiedź: Tomasz z Chobham. Stare i nowe słownictwo zaświatów. 6. Czyściec między Sycylią a Irlandią. Wizje zakonne: zjawy. Cztery zakonne podróże na tamten świat: 1. Kobieta w zaświatach: Matka Guilberta z Nogent. 2. Na Monte Cassino: Alberyk od Siedmiu Braci. 3. W Irlandii: Zaświaty bez czyśćca - wizja Tnugdala. 4. Odkrycie w Irlandii: "Czyściec świętego Patryka". Próba sycylijska [Julian z Vezelay, Gerwazy z Tilbury]. Infernalizacja czyśćca i jej granice. 7. Logika czyśćca. Zaświaty i postęp sprawiedliwości. Nowe koncepcje grzechu i pokuty. Materia czyśćca: grzechy powszednie. Od dwóch (lub czterech) do trzech: trzy kategorie grzeszników. Schemat logiczny i realia społeczne: pośrednik przesunięty. Przemiany mentalności: liczba. Przestrzeń i czas. Nawrócenie sie na ziemi w chwili śmierci indywidualnej. * Cz. III. Triumf czyśćca. 8. Scholastyka zaprowadza ład. Triumf umiarkowany. Czyściec - kontynuacja ziemskiej pokuty: Wilhelm z Owernii. Czyściec i mistrzowie zakonów żebraczych: U franciszkanów. 1. Od komentarza Piotra Lombarda do nauki o zaświatach: Aleksander z Hales. 2. Bonawentura i ostateczne czasy człowieka. U dominikanów. 1. Scholastyczny zarys czyśćca: Albert Wielki. 2. Podręcznik wulgaryzacji teologicznej [Hugon Ripelin: Compendium theologicae veritatis]. 3. Czyściec w sercu intelektualizmu: Tomasz z Akwinu i powrót człowieka do Boga. Odrzucenie czyśćca. 1. Heretycy. 2. Grecy. Pierwsza pontyfikalna definicja czyśćca (1254). Drugi sobór w Lyonie i czyściec (1274). Czyściec i mentalność: Wschód i Zachód. 9. Triumf społeczny: duszpasterstwo i czyściec. Czas liczony. Nowe podróże w zaświaty. Czyściec głoszony z ambony: "exempla". Prekursor: Jakub z Vitry. Dwaj wielcy popularyzatorzy czyśćca. 1. Cysters Cezary z Heisterbach. 2. Dominikanin Stefan z Bourbon i infernalizacja czyśćca. Dominikanie w czyśćcu. Czyściec i polityka. Czyściec w "Złotej legendzie" [Jakuba de Voragine]. Święta w czyśćcu: Lutgarda. Żywi i umarli: testamenty i obituaria. Czyściec w mowie pospolitej: przypadek francuski. Odpusty czyśćcowe: jubileusz 1300 roku. Czyściec wciąż jeszcze budzi wrogość. 10. Triumf poetycki "Boska Komedia" [Dantego]. Dantejski system czyśćca. Góra oczyszczenia. prawo postępu. Czyściec i grzechy. Przedczyściec. Ogień. Czyściec i piekło: skrucha. Nadzieja. Pomoc żywych. Czas czyśćca. Ku światłu. 11. Racja istnienia czyśćca. * Zbigniew Mikołejko: Zmierzch czyśćca [posłowie]. |
|
Numer zapisu:
|
417698 (ZS) |
| recenzja: Budzyński Adam: Świat w zaświatach. Trybuna 1998 nr 33 s. 12 | szczegóły |
| recenzja: [Fiałkowski Tomasz] Lektor: Dwa razy Le Goff. Tygodnik Powszechny 1998 nr 7 s. 13 | szczegóły |
| recenzja: Kaliszewski Wojciech: Historia narodzin czyśćca. Więź 1998 nr 4 s. 210-216 | szczegóły |
| recenzja: Literatura 1997 nr 10 s. 61 (nota...) | szczegóły |
| recenzja: M.K.: Literatura 1998 nr 3 s. 61 (nota...) | szczegóły |
| recenzja: Samsonowicz Henryk: Miejsce w zaświatach. Nowe Książki 1997 nr 10 s. 11-13 | szczegóły |
English version
